จุดกำเนิดไม้แกะสลักบ้านหลุก

ไม้แกะสลักบ้านหลุก เป็นภูมิปัญญาที่สืบทอดกันมา จึงทำให้บ้านหลุกมีชื่อเสียงเป็นอย่างมากในด้านหัตถกรรมการแกะสลักไม้ ที่มีความละเอียดและสวยงามมาก

ไม้แกะสลักบ้านหลุก ตั้งอยู่ ต.นาครัว อ.แม่ทะ จ.ลำปาง เป็นหมู่บ้านค่อนข้างใหญ่ ประกอบด้วย 3 หมู่ คือ หมู่ 6 หมู่ 11 และหมู่ 12

ไม้การแกะสลักมีจุดเริ่มต้น เกิดจาก นายจันดี แก้วชุ่ม ชาวบ้านนาป้อ ต่อมาได้ย้ายมาอาศัยอยู่ที่หมู่บ้านหลุก ได้พบเห็นงานแกะสลักช้าง ม้า วางขายที่อำเภอแม่สาย จังหวัดเชียงราย จึงได้ซื้อกลับมาที่บ้าน แล้วลองแกะสลักดู ผลปรากฏว่า สามารถแกะได้เหมือนกับของที่ซื้อมา จนเพื่อนบ้านเล่าขานกันไปทั่วหมู่บ้าน ต่อมามีพ่อค้าขายเสื้อผ้าพื้นเมืองที่กรุงเทพมาเห็น และได้ขอซื้อช้าง กับม้าที่นายทองดีแกะไปขายที่กรุงเทพ ปรากฏว่าขายดีมาก จึงได้สั่งแกะสลักมากขึ้นเรื่อยๆ นายจันดี แก้วชุ่ม ถือเป็นครูแกะสลักคนแรกของการแกะสลักบ้านหลุก ผู้แกะสลักจึงให้ความเคารพนับถือ และเรียกท่านว่า “สล่าจันดี”

ในปี พ.ศ. 2536 ชาวบ้านหลุก ร่วมกับตำบลนาครัว ได้ทำการสร้าง “ลานค้าชุมชนตำบลนาครัว” เป็นแหล่งจำหน่ายสินค้าแกะสลักของหมู่บ้านหลุก โดยแบ่งเป็นห้องๆ เพื่อให้สมาชิกมาเปิดร้านจัดแสดงสินค้าของตัวเองจำหน่าย และงานแกะสลักของบ้านหลุก ยังเป็นสินค้าหลักที่นำไปจำหน่ายที่อำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่อีกด้วย

บ้านหลุกได้รับการส่งเสริมให้กลายเป็น “หมู่บ้าน OTOP เพื่อการท่องเที่ยว(OTOP Village)” ในวันที่ 14 มกราคม 2562 โดยมี “พลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา” นายกรัฐมนตรี และคณะ ได้เดินทางมาเป็นประธานเปิด
ศูนย์จำหน่ายผลิตภัณฑ์ไม้แกะสลักบ้านหลุก (Handcraf Center) ในครั้งนั้นด้วย

“งานแกะสลักบ้านหลุก” มี 3 ประเภท ได้แก่