ภูมิปัญญาชาวบ้าน สู่สินค้าคุณภาพส่งออก OTOP จากสินค้าของชาวบ้านที่ไม่มีใครรู้จัก ถูกผลักดันให้เป็นสินค้าที่ไม่ได้จำหน่ายแค่ในประเทศ แต่ขายทั่วโลก
ภูมิปัญญาชาวบ้าน คือ ความรู้ของชาวบ้านที่ได้มาจากประสบการณ์ และการเรียนรู้ของชาวบ้าน ที่สั่งสมมาแต่บรรพบุรุษ สืบทอดจากรุ่นสู่รุ่น และมีการปรับเปลี่ยนไปตามยุคตามสมัย ภูมิปัญญา จึงเป็นความรู้ที่มีความเป็นเอกลักษณ์ของแต่ละพื้นที่ ที่สอดคล้องกับวิถีชีวิตดั่งเดิมของชาวบ้านแถวนั้นในอดีต นอกจากนั้น ภูมิปัญญาอาจจะมีการนำเอาความรู้ หรือวัสดุจากหลากหลายพื้นที่มาปะปนด้วย เนื่องจากปัจจุบันเทคโนโลยี ทำให้มีการแลกเปลี่ยนความรู้ของชาวบ้านแต่ละท้องถิ่น และนำมาปรับเปลี่ยนความรู้ของตัวเองให้มีความโด่ดเด่นมากขึ้น แต่ยังคงมีความเป็นเอกลักษณ์ของท้องถิ่นตัวเองเช่นเดิม
ภูมิปัญญาชาวบ้านแบ่งได้หลายประเภท ดังนี้
- ภูมิปัญญาชาวบ้านด้านการทำมาหากิน คือการใช้ชีวิตเป็นเรียบง่าย หาของกินตามธรรมชาติ
- ภูมิปัญญาอันเกิดจากสภาวะธรรมชาติ และการใช้แรงงานเป็นหลักในการทำมาหากิน ในอดีตไม่มีเครื่องทุ่นแรงในการทำมาหากินเพื่อเอาชีวิตรอด จึงใข้แรงงานเป็นหลัก ไม่ว่าจะเป็น การถางป่าถางพง บุกเบิกพื้นที่ เพื่อขยายที่ทำกินหรือหาพื้นที่ทำกินใหม่ การปั้นคันนาเพื่อทำนา การปลูกพืช เลี้ยงสัตว์ และการจัดการแหล่งน้ำเพื่อใช้ในการเกษตร เลี้ยงสัตว์ หรือใช้ในการดำเนินชีวิต ก็เป็นส่วนหนึ่งในภูมิปัญญาชาวบ้าน
- ภูมิปัญญาชาวบ้านด้านการรักษาโรค คือ การนำพืช มาใช้เป็นสมุนไพร เป็นยารักษาโรค หมอพื้นบ้าน และการแพทย์แผนโบราณ
- ภูมิปัญญาชาวบ้านด้านการกิน คือ การปรุงอาหาร และการถนอมอาหาร
- ภูมิปัญญาชาวบ้านด้านศิปกรรม ปรากฏเป็นผลงานจิตกรรม ประติมากรรม สถาปัตยกรรม และนาฏกรรม
- ภูมิปัญญาด้านภาษาและวรรณกรรม ปรากฏในผลงานด้านภาษา และสำนวนไทย เช่น คำสอน คำผญา ปริศนาคำทาย และบทเพลงพื้นบ้าน เช่น เพลงกล่อมเด็ก กลอนลำ แหล่ ฉ่อย อีแซ่ว เพลงเกี่ยวข้าว เป็นต้น
- ภูมิปัญญาด้านศาสนา และขนบธรรมเนียมประเพณี พิธีกรรมทางศาสนาเป็นกิจกรรมที่ช่วยเสริมสร้างความมั่นคงให้กับชุมชน มีประเพณีเกี่ยวกับชีวิต ตั้งแต่เกิดจนตาย
- ภูมิปัญญาการอยู่ร่วมกัน ในอดีตการอยู่ร่วมกันในชุมชนส่วนใหญ่จะเป็นญาติพี่น้องแค่ไม่กี่ตระกูล เพราะเป็นการอพยพย้ายถิ่นฐานมาตั้งรกรากกันใหม่ ก็จะมีผู้เฒ่าผู้แก่ที่ชาวบ้านนับถือเป็นผู้นำ ที่ไม่ได้ทำหน้าที่สั่งการ แต่เป็นผู้ให้คำแนะนำ ให้คำปรึกษาเกี่ยวกับการใช้ชีวิต หรือตัดสินไกล่เกลี่ยหากเกิดความขัดแย้ง ช่วยแก้ไขปัญหาต่างๆที่เกิดขึ้น
OTOP ย่อมาจาก One Tambon, One Product หรือโครงการหนึ่งตำบล หนึ่งผลิตภัณฑ์ (โอทอป) ได้รับแนวคิดนี้มาจากโครงการหนึ่งหมู่บ้านหนึ่งผลิตภัณฑ์ (OVOP) ที่ประสบความสำเร็จของประเทศญี่ปุ่น เป็นนโยบายกระตุ้นเศรษฐกิจของประเทศไทย เป็นการนำภูมิปัญญาชาวบ้านแต่ละจังหวัด ที่มีอัตลักษณ์ไม่ซ้ำใครมาเป็นสินค้า เช่น งานแกะสลัก งานจักสาน เป็นต้น นอกจากจะเป็นการกระตุ้นเศรษฐกิจแล้ว ยังถือเป็นการเผยแพร่ศิลปะและวัฒนธรรมของแต่ละท้องถิ่นอีกด้วย
โอทอป กระตุ้นให้ชุมชนพัฒนาคุณภาพสินค้าของแต่ละท้องถิ่น รวมไปถึงการตลาด เพื่อเข้าคัดเลือกเป็นสินค้าโอทอป โดยจะเป็นการคัดเลือกผลิตภัณฑ์ที่โดดเด่นหนึ่งชิ้นมากจากแต่ละตำบลมาประทับตราว่า “ผลิตภัณฑ์โอทอป” และได้มีการจัดหาเวที ในประเทศและต่างประเทศในการประชาสัมพันธ์สินค้าเหล่านี้ โดยสินค้าจะมีหลากหลายชนิดครอบคลุมทั้งประเทศ เช่น เครื่องจักสาน งานแกะสลัก งานหัตถกรรม ผ้าฝ้าย ผ้าไหม เครื่องปั่นดินเผา เครื่องประดับ ของใช้ในครัวเรือน รวมไปถึงอาหาร โดยโครงการนี้ในครั้งแรกมีสินค้านำร่อง จำนวน 336 ตำบล และต้องการทั้งหมด 7,000 ตำบลทั่วประเทศ เน้นการประชาสัมพันธ์ให้สินค้าชุมชนสู่ตลาดโลก
ปัจจุบันสินค้าโอทอปยังคงมีจำน่ายอยู่บ้าง แต่สินค้าบางชนิด บางตำบลก็หายไปแล้ว เนื่องจากปัจจุบันการประชาสัมพันธ์ได้ลดน้อยลง จะหลงเหลือไว้แต่สินค้าที่มีคนรุ่นใหม่เข้ามารับช่วงทำต่อ เพราะปัจจุบันสินค้าโอทอป จะถูกประชาสัมพันธ์ผ่านสื่อโซเชียลมากขึ้น การประชาสัมพันธ์ของรัฐบาลมีน้อยลง ผู้ผลิตที่เป็นคนรุ่นหลังหรือผู้เฒ่าผู้แก่ไม่มีความรู้ด้านการตลาด ด้านการประชาสัมพันธ์ จึงทำให้สินค้าชุนบางชนิดหายไป ร้านครกไม้บ้านหลุก จึงขอเป็นส่วนหนึ่งที่จะทำการประชาสัมพันธ์สินค้าชุมชน ให้เป็นที่รู้จักในตลาดโลกอีกครั้ง
แนะนำสินค้าชุมชนของร้านครกไม้บ้านหลุก
- ไม้แกะสลัก เช่น องค์พระพิฆเนศ ปางเสวยสุข, พระพิฆเนศ ปางประทานพร, ดอกบัว ไม้แกะสลัก, ไม้แกะสลัก เชิงเทียนพระ, ไม้แกะสลัก เชิงเทียนพระพิฆเนศ และอื่นๆ เลือกชมสินค้าเพิ่มเติม ที่นี่
- ครกไม้ เช่น ครกไม้สีแดง, ครกไม้สีธรรมชาติ เลือกชมสินค้าเพิ่มเติม ที่นี่
- ชะลอมสานไม้ไผ่ เช่น ชะลอมจุก, ชะลอมหัวใจ เลือกชมสินค้าเพิ่มเติม ที่นี่
- สังฆภัณฑ์ เช่น ไม้เสียบแบงค์ ฉัตรเงินฉัตรทอง โพธิ์เงินโพธิ์ทอง เลือกชมสินค้าเพิ่มเติม ที่นี่
สินค้าของร้านครกไม้บ้านหลุก เป็นสินค้าจากชุมชน ที่ผู้ผลิตจะเป็นผู้จำหน่ายสินค้าให้กับลูกค้าโดยตรง ลูกค้าเลือกซื้อสินค้าที่ลูกค้าต้องการได้เลย หากลูกค้าต้องการสั่งซื้อลักษณะเดียวกัน สามารถสอบถามเพิ่มเติมได้ ที่นี่
